مکان های امن و اضطراری پهنه غربی پایتخت چقدر برای مقابله با بحران های طبیعی آماده اند؟ - مجله سرگرمی

تنها حُسن این لرزش های کوتاه و ظریف، هیاهوی چند روزه ای است که ذهن مردم و مسئولان را درباره ایمنی شهر درگیر می نماید اما در نهایت بدون بازده و نتیجه خاصی به فراموشی سپرده می گردد. 29 آذر 1396 تهران لرزید و دلیل این لرزش زلزله ای با قدرت 2/5ریشتر در مشکین دشت استان البرز بود. درست چند روز بعد از تکان های تهران سازمان مدیریت بحران نقشه تخلیه امن اضطراری محله های شهر را منتشر کرد. معین شدن مراکز تخلیه امن اضطراری اگرچه مورد تأیید بسیاری از کارشناسان حوزه شهری و مدیریت بحران نبود، از سوی شهروندان بااستقبال خوبی روبه رو شد.

این روزها اگرچه تب وتاب بازدید از این نقشه در سایت شهرداری کم شده است اما چیزی کمتر از یک ماه دیگر محله های غربی پایتخت میزبان مانور بزرگ تخلیه امن اضطراری می شوند. قرار دریافت مناطق 5 و 22 روی گسل تهران و بافت فرسوده و متمرکز بودن منطقه 9 باعث شده است تا این محدوده از نظر مدیریت بحران مهم قلمداد گردد. آنالیز های خبرنگار خبرنگاران محله نشان می دهد با توجه به وسعت و ویژگی های پهنه غربی پایتخت امکانات برای زمان بحران خیلی کم است.

• منطقه 5
• منطقه ای با مختصات جغرافیایی سخت

منطقه 5 روی گسل زلزله واقع شده است. منطقه ای که بیشترین محله های پایتخت را در خود جای داده است و از منظر شهری از تنوع جوی و ساختاری متنوعی برخوردار است. علیرضا حاجی بزرگی دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه 5 می گوید: منطقه 5، 29 محله و 7ناحیه دارد. ناحیه 3 از نظر وسعت بزرگ تر از منطقه 10 تهران است. مسلماً مدیریت بحران منطقه ای که اقلیم آب و هوایی متفاوتی دارد کار ساده ای نیست. زمانی که در ارتفاعات منطقه برف می بارد در جنوب آن هوا خشک است. بافت فرسوده محله های کن، حصارک و مرادآباد این وضعیت را بحرانی تر هم می نماید.وجود رودخانه کن هم که هرچند سال یکبار به وضعیت بحرانی نزدیک می گردد و سیل خیز است باید به آن اضافه کنیم. در این بین مدیریت بحران 9 روستای حریم منطقه هم باید مورد توجه قرار بگیرد. مدیریت بحران منطقه 242 نقطه اسکان اضطراری را در منطقه 5 مشخص نموده است. هرچند این نقاط باید به روزرسانی گردد. 7 آذر سال 1397، هزار و 400 نفر از اهالی منطقه 5 شبانه از خانه هایشان بیرون آمدند و براساس یک مانور از قبل مشخص شده در بوستان جانبازان به عنوان نقطه امن اسکان یافتند. به گفته حاج حسینی این مانور در نوع خود بزرگ ترین مانور شبانه تخلیه امن شهر تهران بوده است. او درباره اهمیت این مانورها می گوید: آمادگی مهم ترین اصل در پیشگیری است. تیرماه سال جاری نیز مانور تخلیه امن در یکی از محله های منطقه برپا می گردد. امیدواریم شهروندان بیشترین همکاری را با ما داشته باشند.

امکانات منطقه5 در زمان بحران: 8 سوله بحران در این منطقه ساخته شده است که از این تعداد 7 سوله در اختیار سازمان ورزش واقع شده است. در نقشه تخلیه اضطراری برای این منطقه 242 نقطه در نظر گرفته شده است.

نقاط مهم: بوستان جوانمردان-زمین بایر جنت آباد شمالی-بوستان الهام-بوستان کاج-بوستان کوهسار

• منطقه 9
• بافت فرسوده با کمترین امکانات مدیریت بحران

منطقه 9 فرسوده ترین بافت شهری را در میان مناطق غربی پایتخت دارد و در گزارشی که رئیس شورای شهر تهران از مناطق زلزله خیز ارائه می دهد، منطقه 9 در کنار 7 منطقه خطرپذیر قرار می گیرد. عباس خسروی دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه 9 می گوید: درست است که نقاطی به عنوان تخلیه امن در نظر گرفته شده است اما باید ببینیم که این نقاط هم استانداردهای لازم را دارد؟ الان بیشتر نقاط امن به بوستان ها، حیاط مدارس، پارکینگ های عمومی بزرگ و استادیوم ها تعلق می گیرد. آیا انتخاب نقطه امن تنها به دلیل وسعت و دوری از سازه ها و ساختمان های بزرگ است؟ یک مکان امن برای تخلیه اضطراری باید همه شرایط را در زمان بحران داشته باشد.

آیا بوستان ها و مدارس ما ظرفیت اسکان دارند؟ سرویس های بهداشتی و خدماتی مجهز است؟ کیوسک های دپوی مواد غذایی و اقلام مورد احتیاج و ضروری در این مکان ها دایر است؟ متأسفانه ما فقط نقشه را معین نموده ایم. در حقیقت سوله های بحران ما هم چندان مجهز نیست. خسروی وجود فرودگاه مهرآباد و فضای باز این محدوده را برای منطقه 9 غنیمت می داند و می گوید: بخش مهمی از نقشه تخلیه امن اضطراری منطقه 9 را همین فرودگاه و پایگاه های ویژه نظامی آن تشکیل می دهد. این موقعیت مناسب، درست در نقطه مقابل وضعیتی است که در اکثر محله های منطقه وجود دارد.

امکانات منطقه 9 در زمان بحران:2 سوله مدیریت بحران که یک سوله در اختیار سازمان ورزش واقع شده است. در نقشه تخلیه امن اضطراری برای این منطقه 67 نقطه معین شده است.

نقاط مهم: بوستان المهدی(عج) -فرودگاه مهرآباد-حیاط کارخانه شیرپاک -پارکینگ اتوبوسرانی

• منطقه 21
• سازه های جوان و زمین های بزرگ

دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه 21 از همان ابتدای گفت وگو به این نکته اشاره می نماید که منطقه 21 روی گسل نیست اما قرار دریافت در کنار خط گسل مهم مناطق 5 و 22 به اندازه کافی خطرناک است. هادی اسماعیلی می گوید: ما در ابتدا باید شهروندان را با بحث نقشه تخلیه امن اضطراری آشنا کنیم. هدف از تهیه این نقشه، شناسایی و انتخاب مکان های امن و در دسترس برای تخلیه و استقرار شهروندان برای 72 ساعت پس از بحران است تا شهروندان بدانند در ساعت های اولیه زلزله در کدام مکان عمومی مثل بوستان ها، مساجد، مدارس و مجموعه های ورزشی حضور پیدا نمایند. در حقیقت خانواده ها باید یک جا یکدیگر را پیدا نمایند و از سلامت هم با خبر شوند. اسماعیلی می گوید: اکثر این نقاط، مدارس، بوستان ها، پارکینگ ها و زمین های بزرگ و وسیع منطقه است. مزیت منطقه 21 نسبت به مناطق دیگر این است که بافت شهری جوانی دارد.

امکانات منطقه 21 در زمان بحران: 3سوله بحران در منطقه21 فعال است که یک سوله در اختیار سازمان ورزش قرار گرفته است. در نقشه تخلیه امن اضطراری منطقه، 60 نقطه معین شده است.

نقاط مهم: بوستان طبیعت با ظرفیت اسکان 2هزار نفر

• منطقه 22
• محصور در برج های دست و پا گیر

با ورود به سایت مدیریت بحران منطقه22 با 350 نقطه تخلیه امن اضطراری روبه رو می شوید. مسلماً تصور زلزله در منطقه ای که یک سوم برج های پایتخت را در خود جای داده است وهم انگیز است. دبیر ستاد مدیریت بحران منطقه22 می گوید: منطقه22 از نظر موقعیت جغرافیایی بزرگ ترین وسعت را در بین سایر مناطق تهران دارد و در کنار این مدیریت بخش حریم منطقه را هم باید اضافه کنیم. وقتی صحبت از تخلیه امن اضطراری می گردد باید مکان در نظر گرفته شده از نظر خطرات سازه ای و غیرسازه ای ایمن باشد. مکان امن باید حداقل در محدوده شعاع گسل واقع نگردد و در جوار سازه های بلند قرار نگیرد.در منطقه 22 سعی نموده ایم در 3 مرحله مدیریت بحران منطقه را پیش ببریم. مرحله قبل از بحران، حین بحران و بعد از بحران. آموزش ها و برنامه ریزی ها نیز براساس این 3 مرحله انجام می گردد. 70 درصد برنامه ریزی ما بر آموزش و پیشگیری تمرکز دارد و برای رسیدن به اهدافمان از مدارس آغاز نموده ایم. حسین جعفریان از طرح مدرسه آماده نام می برد و می گوید: در این طرح ما مدارس را از 2 جنبه نرم افزاری و سخت افزاری آنالیز می کنیم. قسمت نرم افزاری مربوط به آموزش ها و مانورها می گردد و در بخش سخت افزاری مدارس از نظر وضعیت سازه ها و ایمنی در 3 گروه سبز، زرد و قرمز قرار می گیرند. با اجرای این طرح 30 مدرسه از وضعیت قرمز به زرد ارتقا یافتند و 40 مدرسه هم از وضعیت زرد به وضعیت استاندارد یا همان سبز رسیدند.

امکانات منطقه 22 در زمان بحران :8سوله بحران در منطقه22 فعال است که 6سوله بحران در اختیار سازمان ورزش واقع شده است. در نقشه تخلیه امن اضطراری منطقه 350 نقطه امن در نظر گرفته شده است.

نقاط مهم: بوستان ساحل -بوستان نسترن -بوستان افرا-زمین ورزشی سرو آزاد

• سوله های بحرانی که کارکردی متفاوت دارند

21 سوله بحران در پهنه غربی پایتخت واقع شده است که از این تعداد 15 سوله در اختیار سازمان ورزش شهرداری تهران است و به عنوان مجموعه های ورزشی الزهرا(س) فعالیت می نمایند. کارشناسان حوزه مدیریت بحران با شعار معروف حادثه هیچ گاه خبر نمی نماید نگاه انتقادی خود را مبنی بر کارکرد فعلی این سوله های بحران مطرح می نمایند. نگاهی که انتظار دارد بخش بیشتری از سوله های بحران محله ها در اختیار ستاد مدیریت بحران منطقه قرار بگیرد. بر این اساس مصوبه ای در تاریخ 11 اردیبهشت سال 95 در شورای شهر وقت تصویب شد که شهرداری تهران را ملزم می نماید تا تمامی پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران مناطق 22 گانه را در اختیار سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران قرار دهد.

در سال های گذشته بعضی از سوله های بحران برای ضبط برنامه های تلویزیونی و بعضی دیگر برای فعالیت های ورزشی بانوان استفاده شده است. آخرین زلزله ای که پایتخت را تکان داد زنگ هشداری به مدیریت شهری پایتخت بود و به موجب آن اختیار 5 سوله ای که در آن برنامه های تلویزیونی ضبط می شد به سازمان مدیریت بحران شهر تهران بازگردانده گردد و اعضای شورای پنجم شهر نیز بارها در تذکراتی جداگانه خواستار بازگشت مدیریت سوله های بحران مسئولان شهر به سازمان ذی ربط شدند. اکنون 55 سوله از 102 سوله مدیریت بحران در اختیار سازمان ورزش شهرداری واقع شده است. در پهنه غربی پایتخت نیز از 21 سوله مدیریت بحران 15 سوله به عنوان استادیوم فعال است. اگرچه به گفته دبیران ستاد مدیریت بحران مناطق غربی شهر تهران اتاق مجهز و امکانات لازم در این سوله ها برای زمان بحران جا نمایی شده است اما این برای آماده باش کامل و کنترل و پیشگیری همه جانبه کافی نیست.

سهند بلاگ: سهند بلاگ: با سهند بلاگ از وبسایت و وبلاگ رایگان بهره ببرید