گزارش، درک مناسبات جدید قدرت در جهان پس از حمله به آرامکو - مجله سرگرمی

گروه بین الملل خبرنگاران- بامداد شنبه 23 شهریور رسانه های خبری عربستان از حمله به دو پالایشگاه شرکت نفت آرامکو در شهرهای بقیق و هجره حریص در شرق این کشور خبر دادند. ساعاتی بعد انصارالله یمن مسئولیت این حمله را به عهده گرفت و خاطرنشان کرد در صورتی که عربستان سعودی به تجاوز و محاصره خاک این کشور ادامه دهد، اهداف و رشته عملیات بعدی یمنی ها روز به روز گسترده تر و دردناک تر خواهد شد.

ابعاد حمله

تاسیسات پالایش نفت بقیق مهمترین تاسیسات نفتی عربستان سعودی است که در 2018 حدود نیمی از فراوری نفت خام عربستان را پالایش کرد یعنی حدود 5 میلیون بشکه در روز معادل یک بشکه از هر 5 بشکه نفت فراوری شده در جهان. اهمیت تاسیسات نفتی بقیق برای عربستان سعودی از انتهاه های صادراتی خلیج فارس در رأس التنوره و جعیمه و حتی از تنگه هرمز که خلیج فارس را به اقیانوس هند متصل می نماید هم بیشتر است.

نفت خام می تواند به وسیله زمین توسط خط لوله شرق به غرب به دریای سرخ برسد و خلیج فارس و تنگه هرمز را دور بزند ولی نمی تواند بقیق را دور بزند. خط لوله شرق به غرب از بقیق شروع شده و تمام نفت میادین نفتی غوار، شیبه و خریص در این تاسیسات پالایش می گردد. بنابراین حمله به این تاسیسات بر جریان نفت خام و انتهاه های صادرات تاثیر می گذارد.

این اتفاق بدترین شوک برای بازارهای نفتی از زمان حمله صدام، دیکتاتور معدوم عراق، به کویت در سال 1990 است. این میزان نفت از دست رفته، حتی از کسری عرضه نفت ایران، ناشی از انقلاب اسلامی در سال 1979 نیز بیشتر است.

این حملات همچنین ذخایر کشورهای مصرف نماینده نفت را هم می آزماید. اعضای آژانس بین المللی انرژی باید به اندازه 90 روز واردات نفت در ذخایر استراتژیک نفت نگه دارند و اگر قطع فراوری نفت بقیق طولانی گردد، مجبورند از این ذخایر استفاده نمایند. کشورهای غیر عضو مثل چین و هند هم باید ذخایر استراتژیک خود را افزایش دهند. آنها هم در صورت لزوم باید از این ذخایر استفاده نمایند.

برای بسیاری از کارشناسان مسائل حوزه انرژی و همچنین کارشناسان مسائل امنیت ملی در جهان شنیدن این خبر که یمنی ها با استفاده از پهپادهای ارزان قیمت توانسته اند از پدافند سعودی ها به شکلی عبور نمایند که از عهده نیروی هوایی سنتی کشورها برنمی آید، تحقق خود فاجعه بود.

میلنا رودبان، تحلیلگر مسائل ریسک تجاری در واشنگتن در مصاحبه ای با روزنامه سیدنی مورنینگ هرالد گفت: مسئله اصلی این است که محتمل است ما شاهد حملات بیشتری از این دست و به خصوص حملات هماهنگ به اهداف متعدد باشیم.

تبعات اقتصادی

این حملات، از طرف دیگر، همان طور که انتظار می رود روی قیمت نفت اثر گذاشته اند. قیمت نفت در اولین روز بعد از بازگشایی معاملات نفتی در بعضی دقایقِ معاملات در بازارهای جهانی، حدود 12 دلار به ازای هر بشکه بالا رفت که بیشترین میزان رشد قیمت نفت در طول معاملاتِ روزانه، از سال 1988 تاکنون است.

گفته می گردد این اتفاق عرضه 5 میلیون و 700 هزار بشکه در روز نفت را تحت تأثیر قرار داده که تقریباً معادل پنج درصد کل فراوری نفت در جهان است. انتظار می رود جهش قیمت نفت در روزهای آینده نیز ادامه داشته باشد. بعضی از کارشناسان می گویند که بازگشت کاملِ نفت عربستان به بازارها احتمالاً چندین هفته، و نه چندین روز، طول خواهد کشید. بنابراین، بازار نفت بار دیگر به قیمت گذاری ریسکِ ژئوپلیتیک در معاملات خود روی آورده است.

بانک سرمایه گذاری گلدمن ساکس روز دوشنبه هشدار داد که اگر قطع فراوری نفت عربستان، فراتر از شش هفته طول بکشد، قیمت نفت تا 75 دلار به ازای هر بشکه بالا می رود. برای کاهش التهابات در بازار نفت، عربستان و آمریکا گفته اند مقداری از ذخایر راهبردی نفت خود را راهی بازار خواهند کرد. عربستان حدود 188 میلیون بشکه و آمریکا 650 میلیون بشکه ذخایر استراتژیک نفت دارند.

این حملات علاوه بر این روی ارزش شرکت نفت آرامکو، در شرایطی که این شرکت آماده عرصه سهام اولیه خود قبل از انتها امسال میلادی است اثرگذار خواهد بود. یک تحلیلگر مسائل نفت به پایگاه فوربس گفت: این حمله می تواند به نحوه نگاه بازار به آرامکو اثر بگذارد.

حمله اخیر قطعاً بر عرضه سهام آرامکو تاثیرگذار خواهد بود و شاید باعث به تعویق افتادن عرضه سهام آرامکو نیز بگردد. واگذاری سهام آرامکو بخشی از برنامه دولت عربستان برای تهیه نقدینگی در جهت حمایت اقتصادی برنامه های متنوع سازی دولت و هم چنین جبران کسر بودجه عنوان شده است.

وی اضافه نمود: حتی اگر قیمت نفت خام در اثر چنین تنش هایی در این مقطع حساس بالا روند، مختل شدن عرضه نفت از سوی آرامکو می تواند سرمایه گذاری در این شرکت را در فضای سیاسی ناپایدار جهان به یک مسئله خطرساز تبدیل کند. این مسئله در نهایت می تواند آرامکو را به شرکتی با ارزش کمتر تبدیل کند.

تبعات ژئوپولتیک

حملات روز شنبه، از طرف دیگر در بردارنده تبعات مهم ژئوپولتیک هم هست. یکی از مهم ترین تلویحات این حمله، سخت کردن اجرای سیاست آمریکا موسوم به کارزار فشار حداکثری علیه ایران به وسیله به صفر رساندن صادرات نفت ایران است.

بعد از اجرایی شدن تحریم های نفتی علیه ایران عربستان سعودی وعده جبران کمبود نفت از بازار را می داد. به همین دلیل، ریاض، در راستای یاری به سیاست آمریکا در به صفر رساندن صادرات نفت ایران و تحمیل ضربه سنگین به اقتصاد کشورمان بعد از این تحریم ها فراوری نفت خود را افزایش داد.

حملات انصارالله یمن، اکنون با نابودی بخشی از تأسیسات نفت عربستان سعودی، اجرای سیاست فشار بر ایران را با چالش مهمی رو به رو نموده و علاوه بر مخدوش کردن تصویر عربستان سعودی به عنوان منبع قابل اتکا و باثبات برای تنظیم عرضه نفت، جای خالی نفت ایران در بازار را پررنگ تر نموده است.

نا گفته پیدا است چنین وضعیتی از یک طرف فشارها روی تحریم های نفتی آمریکا را بیشتر نموده و از طرف دیگر با افزایش میزان تقاضای نفت، دور زدن تحریم های غیرقانونی را برای ایران ساده تر می نماید.

در سطح گسترده تر و فراتر از تحریم های نفتی، باید گفت تحولات جدید در کل پیگیری هر گونه سیاست ضدایرانی را برای کاخ سفید و متحدان آن سختتر می نماید. حمله به عربستان سعودی به عنوان یکی از متحدان راهبردی آمریکا و مستأصل ماندن واشنگتن در حمایت از ریاض، جدیدترین نشانه مضاف بر نشانه های بی شمار قبلی است که ظهور و بروز نظمی جدید در مناسبات قدرت جهان و انتها یافتن نظام تک قطبی به موضوع آمریکا را نوید می دهند.

چندی پیش، ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا طی سخنانی در یک اندیشکده آمریکایی به صراحت اعتراف کرد که کشورش قادر به پیشگیری از تمامی حملات علیه متحدان خود در خلیج فارس نیست. البته این وضع فقط محدود به متحدان آمریکا نیست و ناتوانی واشنگتن در واکنش به سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک توسط ایران نشان می دهد این کشور برای پاسخ دادن به خطوط قرمز مرتبط با منافع خودش هم دیگر سنبه اش به پرزوری گذشته های دور نیست.

اینکه نزدیک ترین متحدان آمریکا به اتفاق درخواست دولت دونالد ترامپ برای پیوستن به ائتلاف دریایی این کشور علیه ایران در خلیج فارس و تنگه هرمز را به صریح ترین شکل ممکن رد کردند، خود دست کم تا حدی محصول رسیدن به چنین درکی از مناسبات جدید قدرت در جهان است.

در چنین شرایطی، حمله به آرامکو، می تواند تصویر عیان تری از وضعیت این مناسبات قدرت ترسیم نموده و کشورها و چشم طرف هایی که هنوز در بند فهم سنتی خود از این مناسبات مانده اند را باز کند. نتیجه چنین فرایندی، همان طور که پیدا است، سخت و شاید غیرممکن شدن سیاست اعمال فشار از سوی آمریکا علیه ایران خواهد بود.

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

dorezamin.com: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله سرگرمی و گردشگری